संगणकाच्या विश्वात...माहिती संप्रेषण तंत्रज्ञान

Information Communication and Technology (ICT)  माहिती संप्रेषण तंत्रज्ञान हे शाळा, कॉलेज, तसेच IT Person ह्यांसाठीच मर्यादित नसून तुम्ही, मी तसेच आपणा सर्वांनाच उपयुक्त असा आहे.  आणि मुख्य म्हणजे कोणत्या ना कोणत्या मार्गाने कळत-नकळत आपण ICT ह्या गोष्टीशी जोडले जात आहोत.  आपण पाहूयात हे आय. सी. टी म्हणजे नेमकं काय आहे?

आपण सगळेच जण प्रत्यक्ष-अप्रत्यक्षपणे तंत्रज्ञानाचा वापर करतो.  मोबाईल, संगणक, लेपटोप, नोटबुक, रेडीओ, केबल टी.व्ही., ई. इलेक्ट्रोनिक साधनांच्या / उपकरणांच्या मदतीने आपण आपल्याला हवी असलेली माहिती मिळवितो तसेच माहितीचे देवाण घेवाण करतो.

आपण सगळेच जण प्रत्यक्ष-अप्रत्यक्षपणे तंत्रज्ञानाचा वापर करतो.  मोबाईल, संगणक, लेपटोप, नोटबुक, रेडीओ, केबल टी.व्ही., ई. इलेक्ट्रोनिक साधनांच्या / उपकरणांच्या मदतीने आपण आपल्याला हवी असलेली माहिती मिळवितो तसेच माहितीचे देवाण घेवाण करतो.

इंटरनेट, ई-उपग्रह संप्रेषण, INTER ACTIVE रेडीओ, लोकल आणि वाईड एरिया नेटवर्क (LAN & WAN) आणि सिम्युलेशन पद्धतीचा वापर करून माहिती गोळा करणे आणि तिचे विश्लेषण करणे, ती वापरणे आणि इतरांसाठी उपलब्ध करून देणे ह्या तंत्रज्ञानामुळे सहज शक्य होते.

आय. सी. टी. साधने -

१) संगणक (कॉम्पुटर)

     मानवाला बौद्धिक कार्यात मदत करणारे इलेक्ट्रोनिक साधन.  माहितीची देवाण घेवाण करणारे साधन म्हणजे संगणक होय. 

     ह्यात पुढील भागांचा समावेश होतो.

१. इनपुट डिव्हाईस - ज्या साधनान द्वारे आपण संगणकाला आज्ञा देतो किंवा ज्या साधनांद्वारे संगणकाला माहिती व सूचना पुरवितो, त्याला इनपुट डिव्हाईस (आदान उपकरणे) असे म्हणतात.
उदाहरणार्थ - कि-बोर्ड, माऊस, स्कॅनर, मायक्रोफोन, बारकोड रीडर, टचस्क्रीन ई.

कि-बोर्ड - किबोर्डच्या मदतीने आपणांस संगणकाला माहिती पुरविता (टायपिंग) येते तसेच सूचनाही देता येतात.

माउस - संगणकाला जलद माहिती पुरविण्यासाठी व सूचना देण्यासाठी माउसचा वापर केला जातो.
                       
स्कॅनर - स्कॅनरच्या मदतीने संगणकाला फोटो, हस्तलिखिते, छापील मजकूर, चित्रे ह्यांची हुबेहूब नक्कल पुरविली जाते.
                
डिजीटल कॅमेरा - ह्याच्या साह्याने फोटो काढून संगणकात साठवता येतो.

                  


२. आउटपुट डिव्हाईस - ज्या साधनान द्वारे संगणक आपणाला उत्तर देतो त्यास आउटपुट डिव्हाईस असे म्हणतात.

उदाहरणार्थ - प्रिंटर, मोनीटर (डिसप्ले स्क्रीन), स्पिकर्स.

१. प्रिंटर - संगणकाद्वारे प्राप्त माहितीची छापील प्रत कागदावर काढण्यासाठी प्रिंटरचा वापर होतो.

२. मोनीटर - संगणकाला माहिती पुरवल्यानंतर व सूचना दिल्यानंतर प्रक्रिया होऊन मिळणारी उत्तरे मोनीटरच्या पडद्यावर दिसतात.

३. स्पिकर्स - ध्वनीच्या / आवाजाच्या स्वरुपात संगणकाकडून माहिती ऐकण्यासाठी स्पिकर्सचा उपयोग होतो.
       
३. मेमरी डिव्हाईस - ज्या साधनान द्वारे संगणक त्याच्या कक्षात माहिती साठवतो, त्यास मेमरी डिव्हाईस असे म्हणतात.

उदाहरणार्थ - हार्ड डिस्क, युएसबी डेटा, मेगनेटिक टेप, फ्लोपी डिस्क, कॉम्पेक्ट डिस्क ई.
      

आजकाल आकाराने लहान, हलके असलेले आणि सर्वसामान्यांना वापरता येतील असे लेपटोप, टेबलेट पीसी देखील बाजारात उपलब्ध आहेत.  अद्ययावत मोबाईल्समध्ये इंटरनेट, वाय-फाय, ब्लुए टूथ, कॅमेरा, एसएमएस आणि एमएमएस यांचा समावेश असतो.

२. रेडीओ/ टी.व्ही. -
१९७० च्या दशकात रेडीओचा वापर मोठ्या प्रमाणात व्ह्याचा.  पण त्या नंतर मात्र दृश्य स्वरूपातील प्रसारणाच्या (टी.व्ही.) च्या आगमना नंतर, त्याच टी.व्ही. ची जागा रंगीत टी.व्ही.ने घेतली आणि आता एलसीडी आणि एल.ई.डी.  टी. व्ही. घेण्याचा वाढता कल आपल्याला दिसतो.  नुकतेच स्मार्ट टी.व्ही. देखील बाजारात उपलब्ध झाले आहेत.

३. भ्रमणध्वनी संच (मोबाईल फोन) -
 भ्रमणध्वनी संच म्हणजेच ‘मोबाईल’ फोन ह्या बिनतारी संपर्कयंत्रणेचा वापर एकमेकांशी संपर्क साधण्यासाठी करतात.  मोबाईल कॉमप्यूटिंगमध्ये ब्रोडकास्ट फ्रिक्वेन्सीज आणि कॅरीअर फ्रिक्वेन्सीजचा वापर संदेश पाठवण्यासाठी आणि प्राप्त करण्यासाठी केला जातो.  ह्यासाठी 'सेल्युअर पेकेट रेडीओ' पद्धतीचा वापर केला जातो.  आणि ह्या तंत्रात माहिती पेकेटच्या स्वरुपात रेडीओ फ्रिक्वेन्सीद्वारे पाठविण्यात येते.  भ्रमणध्वनीद्वारे आवाज, लिखित व चित्रस्वरुपात संदेश जगात कोठेही पाठवणे शक्य झाले आहे.  त्याच बरोबर अद्ययावत भ्रमणध्वनीमध्ये इंटरनेट, वाय-फाय, ब्लू -टूथ, एसएमएस ह्यांसारख्या सुविधा उपलब्ध आहेत.
   
          
४. मोबाईल टचस्क्रीन -
 टचस्क्रीन म्हणजे दृश्य माहिती दर्शविणारा.  त्याला होणारा स्पर्श आणि तो कोणत्या जागी झाला, हे समजू शकणारा इलेक्ट्रोनिक पडदा.  टचस्क्रीन असलेल्या साधनांच्या पडद्याला हाताने किंवा बोटाने स्पर्श केला जातो.
         
  

५. इंटरनेट -

पूर्वी आपण पुस्तके वाचून किंवा ग्रंथालयात जाऊन, टी.व्ही वरील कार्यक्रम पाहून माहिती मिळवीत असू.  पण आता इंटरनेटमुळे हे बसल्याजागी शक्य झाले आहे.  संप्रेषण (कम्युनिकेशन) तंत्रज्ञानातील (टेकनोलोजी) प्रगतीमुळे म्हणजेच डिजीटल टेकनोलोजीच्या दुनियामुळे जग जवळ आले आहे.  त्यामुळे संप्रेषण, संवाद म्हणजेच कम्युनिकेशन अतिशय सुलभ, जलद आणि सुरक्षित झाले आहे.
            



सिम्युलेशन - 

संगणक प्रणालीच्या मदतीने वास्तवातील जगाचे आभासी रूप उभे करणे म्हणजेच सिम्युलेशन होय.

      

सिम्युलेशनअंतर्गत प्रतिकृती तयार करून त्या प्रतिकृतीचे कार्य कसे चालते, हे दाखवले जाते किंवा आपणांस ते पाहता येते.



गाडीच्या यंत्राचे किंवा एखाद्या औद्योगिक वस्तूचे डिझाईन करण्यासाठी ह्याचा वापर होतो.
      


कम्प्युटर गेम्स, युद्ध गेम ह्या सारख्या मनोरंजनाच्या गेमसाठी देखील ह्याचा वापर होतो.




सुरक्षित संशोधनकार्यासाठी ह्याचा उपयोग होतो.  धोकादायक स्वरूपाचे प्रशिक्षण, कोणत्याही स्वरूपाच्या जीवित किंवा वित्तहानीशिवाय सुरक्षितपणे देण्यासाठी देखील ह्याच वापर केला जातो.

अश्या अनेक प्रकारे माहिती संप्रेषण तंत्रज्ञान आपल्याला उपयोगी पडते आणि आपल्यास कोणत्या ना कोणत्या उपकरणाद्वारे/ साधनांद्वारे वापरास येते. 

     संगणक सुरु करण्यापासुंचे ते संगणकाचे भाग, प्रकार, विंडोजची ओळख, त्यांचे अप्लिकेशन, पेंट, ब्लोग, फोरम, एक्सेल, वर्ड प्रोसेसर, प्रेझेनटेशन व प्रेझेनटेशन प्लानिंग, इंटरनेट, ब्राउझिंग, स्काईप, आउटलुक, अश्याच आणि अनेक वेगवेगळ्या उपकरणांची आणि त्यांच्याशी सलंग्न असलेल्या विविध विषयांच्या माहितीची आपण देवाण-घेवाण करणार आहोतच.                                                    

Continue....
                                                                                           पुढे पहा