Monday 4 December 2017

सॉफ्टकॉपी व हार्डकॉपी



       डेस्कटॉम्हणजे काय आणि डेस्कटॉवरील विविध भाग ह्यांची बेसिक ओळख आपल्याला झालेली आहे.  आता फाईल आणि फोल्डर यांची माहिती घेऊयात.

     फाईल व फोल्डर हे नाव आपण घर, ऑफिस, मित्र-मैत्रिणी ह्यांच्या समवेत असताना बऱ्याच वेळा ऐकतो.  आणि स्वतःही वापरतो.  मात्र संगणकावरील फाईल-फोल्डर म्हणजे काय?  त्या आधी जाणून घेऊयात काही बाबी, त्या म्हणजे आज काल बऱ्याच वेळा आपण ऐकतो तो शब्द म्हणजे सॉफ्ट कॉपी आणि हार्ड कॉपी.  काय असते हे सॉफ्टकॉपी आणि हार्डकॉपी?  

     आपल्या घरात आपण आपले कागदपत्रे ठेवण्यासाठी फाईल किंवा फोल्डर वापरतो.  ह्या फाईल्स आणि कागदपत्र्यांना आपण पाहू शकतो व त्याचबरोबर हातातही घेऊ शकतो.  ह्यालाच 'हार्डकॉपी' असे म्हणतात.  आपल्याला आपली कागदपत्रे स्वतः सांभाळावी लागतात.  कुठेही गरजेचे असल्यास ते प्रत्यक्ष घेऊन जाणे व पुन्हा सांभाळून आणणे महत्वाचे असते.  शिवाय एखादे कागदपत्रे विसरल्यास किंवा हरवल्यास पुन्हा मिळवणे कठीण जाते.

     आजच्या जगात सर्व काही ऑनलाईन आहे हे आपण पाहतो ऐकतो.  हे ऑनलाईन असणे तसेच आपले कागदपत्र इंटरनेटवर ठेवणे म्हणजे काय?  आपल्या कागदपत्रांची जी प्रत आपल्या हातात आहे त्याची अजून एक प्रत किंवा कॉपी संगणकावर ठेवणे.  

     ह्यात ते कागदपत्र किंवा ती माहिती माझ्या हातात नसते तर संगणकावर असते.  म्हणजेच काय तर आपल्या माहितीची प्रत/झेरॉक्स आपण पाहू शकतो, कुठेही घेऊन जाऊ शकतो.  पण प्रत्यक्षात आपल्या हातात नसते, त्यालाच संगणकीय भाषेत 'सॉफ्टकॉपी' असे म्हणतात.  

   ह्यात मोठाले वजन किंवा कॅरी बॅग आपल्या डॉक्युमेंटसाठी जवळ बाळगणे आवश्यक नसते तर पेन ड्राईव्ह सारख्या इलेक्ट्रॉनिक, वजनाला हलके, आणि दिसायला लहान स्टोरेज डिव्हाईसची ( स्टोरेज डिव्हाईस विषयी आपण आधीच ब्लॉगवर अभ्यासलेले आहे) गरज असते.  

     हार्ड कॉपी व सॉफ्ट कॉपी दोन्ही सारखेच महत्वाचे आहेत.  संगणकावरील ह्या कॉपींची फाईल व फोल्डर ह्यांमध्ये कशाप्रकारे जतन केले जाते हे जाणून घेऊयात पुढच्या सदरात.

                                                                                   - अनुप्रिया सावंत.

          मागील लेख                                                                            पुढे पहा