Wednesday 11 November 2020

Social Media - एक व्यापक व्यासपीठ

     
Photo Source: Google
Photo Source: Google

     सोशल मिडीया म्हणजे असा व्यासपीठ ज्याद्वारे आपण एकाच ठिकाणाहून अनेकांशी जोडले जातो.  अशी गोष्ट जी इंटरनेटच्या माध्यमातून विस्तारीत पावते आणि आपल्याला एकापेक्षा अनेक व्यासपीठावर आणून सोडते.  हे व्यासपीठ म्हणजे डिजिटीलायझेशनच्या युगात विविध घटक, स्थळ, व्यक्ती ह्यांना जोडणारा दुवा.  आता तुम्ही हा माझा ब्लॉग वाचत असताना ब्लॉग व्यासपीठाचा वापर केला आहे.  थोडक्यात, ज्याप्रमाणे आपण आपले फेसबुक, इंस्टाग्राम, ट्विटर हे अकाउंट वापरतो, ते अकाउंट म्हणजे डिजिटल युगातील आपले सोशल मिडियाचे व्यासपीठ होय. आणि ह्याच सोशल मिडियाचा वापर अधिक सजगतेने करण्यासाठी आणि एकाच वेळेला अनेकानेक लोकांपर्यंत संदेश/मेसेज पोहचविण्यासाठी फेसबुक, इंस्टाग्राम, लिंक्डइन, युट्युब अशा अनेक व्यासपीठ माध्यमांच्या वापर आपण करत आहोत.

     टेलिव्हिजनपेक्षा वेगाने पसरलेले हे सोशल मिडीया आज इंटरनेटच्या दुनियेतील प्रभावी शस्र आहे.  स्वतःचे मत, विचार अगदी सहज इथे व्यक्त करता येते.  इतकेच नाही तर विविध समाज घटक एकत्र येऊन अगदी कोणत्याही चळवळींपर्यंत ह्याचा वापर प्रभावी होत आहे.  ज्याप्रमाणे मोबाईल, मेल ह्यामार्फत आपण लोकांशी जोडले जातो त्याच्याही अनेक पाऊले पुढे जाऊन ह्याचा वापर करत आपण आपले फोटो, आपल्या भावना, आपले ठिकाण अशा सगळ्याच गोष्टी अगदी सहज पोहचवत आहोत.  थोडक्यात आपणही आज नकळत सोशल झालो आहोत.

     पुस्तक असो, पुस्तक प्रेमी असो, चित्रपट असो, किंवा एखादा कलाकार असो प्रत्येक जण आप-आपली कला अगदी सहजतेने जगासमोर मांडत असतो, ते ह्याच व्यासपीठावर.  त्यामुळे वेळ आणि पैसे ह्यांची बचत तर होतेच आहे, पण त्याहीपलीकडे जाऊन लोकांचे विचार एकमेकांना समजण्यास मदत होत आहे.  विचारांचे शक्तिप्रदर्शन अगदी सहज पुढे आलेले दिसून येते.  ह्यातून अनेक माहित नसलेल्या गोष्टींविषयी देखील जनजागृती होऊ लागली आहे, तर कित्येक गोष्टींची ओळख नव्याने होत आहे. 

फेसबुक

आपण आपले स्वतःचे प्रोफाइल बनवून स्वतः विषयीची माहिती इतर लोकांसोबत सामायिक/शेअर करू शकतो. सध्याच्या व्हर्च्युअल रिऍलिटी मध्ये फेसबुक अधिकच प्रभावी आहे. आपल्या मित्रमैत्रिणी आणि कुटुंबासोबत आपण व्हर्च्युअली इथे जोडले जातो. 

इंस्टाग्राम

इंस्टाग्राम हाही फेसबुकचाच एक भाग आहे. फेसबुकप्रमाणे इथेही आपण आपले मत, विचार, फोटो शेअर करू शकतो.  तुम्ही तुमचे फोटो अगदी इफेक्टसहित स्लाईडद्वारे शेअर करू शकता.  इथेही तुम्ही एकाच वेळेला अनेकांशी जोडले जाता.  तुमचे विचार, मत, तुमची आवड, कला, आणि फोटोज तुम्ही इथे अगदी सहज शेअर करून ते फेसबुकला सुद्धा जोडून घेऊ शकता.  सध्याच्या युथमध्ये इंस्टाग्राम खूपच लोकप्रिय आहे.

युट्युब

ह्यावर आपण आपले विडिओ अपलोड करू शकतो.  आपल्या खाजगी गोष्टीपासून आपली आवड, निवड, पॅशन तुम्ही व्हिडीओ मार्फत अपलोड करू शकता.  सध्या माहिती, शिक्षण/एज्युकेशन जास्तीत जास्त लोकांपर्यंत पोहचवण्यासाठी ह्याचा वापर फारच प्रभावी ठरत आहे.  ह्या व्यासपीठावरून आपण पैसेही कमवू शकतो.  आपला कन्टेन्ट/माहिती ही लोकोपयोगी असल्यास आपल्या युट्युब चॅनेलला भेटी देणाऱ्या लोकांना त्याचा फायदा होतो आणि अधिकाधिक विझिटर/भेट संख्येमुळे ऍडसेन्स माध्यमातून आपल्याला त्याचे मूल्य देखील मिळते.

लिंक्डइन

हे एक सोशल नेटवर्किंग साईट आहे. ज्याला आपण व्यावसायिक नेटवर्किंग असेही म्हणू शकतो.  वेगवेगळ्या क्षेत्रातील लोक ह्या प्लॅटफॉर्मवर आपल्याला भेटतात. इथे आपण स्वतःचा व्यक्तिगत प्रोफाइलची संक्षिप्त माहिती देतो, ज्याद्वारे आपल्याला आपल्याच क्षेत्रातील लोकांची ओळख होण्यास आणि त्याद्वारे नोकरी मिळवण्यासाठी त्याचा उपयोग करून घेता येऊ शकतो.  कारण इथे अनेक क्षेत्रातील कंपन्या आपल्या प्रोफाइल मार्फत लोकांशी व्यावसायिक संदर्भात जोडले जातात.

ट्विटर
अगदीच मोजक्या शब्दात आपले विचार व्यक्त करण्याचे आणि त्याचसोबत एका जादूच्या झप्पीसहित असंख्य दुवे जोडणारा हा ट्विटर अतिशय लोकप्रिय आहे.  सोशल मीडियामध्ये 'ट्विटर' अतिशय जबरदस्त आहे.  ह्या जादूच्या झप्पीविषयी नंतर नक्कीच पाहणार आहोत.

     अशा महत्वाच्या विविध प्लॅटफॉर्म/व्यासपीठ ह्यांच्याविषयी आपण जाऊन घेतले. आपल्यातले अनेक जण हे रोजच वापरतात. सोशल मिडियाच्या वापराने जरी जग एकमेकांच्या जवळ आले असले, तरी हे तितक्याच प्रभावशाली तसेच चांगल्या गोष्टींसाठी वापरण्यासाठी काही गोष्टी आपल्याला माहित असायला हव्यात.  अशाच एका गोष्टीविषयी जाणून घेऊयात पुढच्या सदरात.

                                                                      - अनुप्रिया सावंत.