भारत व युरोपिय महासंघ यांचे व्यापारी सहकार्य अधिक प्रमाणात वाढत आहे. कोरोनाच्या महासंकटातून पूर्ण जगच होरपळून निघत आहेत. त्यात अर्थव्यवस्थेची अतिशय दयनीय अवस्था असताना भारत मात्र ह्याला पूर्णतः नसला तरी बऱ्याच प्रमाणात अपवाद म्हणायला हरकत नाही.
चीनने जो काही खेळ सुरु केलेला तो चीनच्याच अंगावर उलटायला सुरुवात केव्हाच झाली आहे. युरोपीय महासंघ व्यापारी क्षेत्रात भारतासह करार करण्यास पुढाकार घेण्यास जी सहकार्याला दिसून येत आहे, त्यामुळे चीनचे धाबे नक्कीच दणाणलेले दिसत आहेत. कारण चीनने जे अक्राळ विक्राळ जाळे पसरवले होते ते आता उखडून काढायला चीनच्याच धूर्त खेळीमुळे मदत झाली आहे.
हुवेईवरील बंदीवर चीन आक्रमक भूमिका घेत आहे. जपान, ऑस्ट्रेलिया, ब्रिटन, कॅनडा, भारत, स्वीडन अशा १० पेक्षा अधिक देशांनी बंदीची घोषणाही केली. चीनच्या बाजारपेठांचा अगदीच बाजार उठला आहे. चीनने ऑस्ट्रेलियाविरुद्ध व्यापारसुद्ध अधिक तीव्र केले आहे. स्वीडीश कंपन्यांना संधी नाकारणे, ऑस्ट्रेलियाचे नैसर्गिक इंधनवायूचे आयात प्रमाण कमी करणे, असे अनेक गोष्टी चीन इतर देशांना कोंडीत पकडण्यासाठी विविध मार्गाने करत आहे. आस्ट्रेलियातून होणारे २९ टक्के फायदेशीर असणारे आयात व्यापार चीनने पूर्णपणे बंद करण्याचा प्रयत्न चालविला आहे. त्या ऐवजी चीन तुर्कीशी व्यापार करण्यास उत्सुक दिसत आहे. अर्थात ह्या गोष्टीला त्यापलीकडे जाऊन सबळ कारणे आहेच.
चीन आणि फिलिपाइन्स ह्यांचा साऊथ चायना सी मुद्द्याचा वाद चिघळतो आहे. चीनने आपली मच्छिमार जहाजे फिलिपाइन्सच्या हद्दीत घुसवले होते. चीनचे हे कारनामे विनाकारण नसतात हे एव्हाना त्याच्या ड्रॅगन वृत्तीमुळे जगाला कळत चालले आहे. जशात तसे आणि सतर्कता म्हणून फिलिपाइन्सने सुद्धा घुसखोरीची प्रयत्न उधळवला आणि सुरक्षेच्या दृष्टिकोनातून साऊथ चायना सी मध्ये 'मिलिटरी हब' उभारण्याच्या त्यांच्या दृढ निर्णयाचा थेट इशाराच चीनला दिला आहे.
क्वाडला (Quad – The Quadrilateral Security Dialogue - QSD) चीनच्या विरोध आहे. बांगलादेशने ह्याला पाठिंबा देऊ नये अन्यथा बांगलादेशचे नुकसान होईल असे चीनने इशारा वजा धमकीच बांगलादेशला दिली आहे. आता ह्या गोष्टीने चीनला बांगलादेशचे कसे आणि काय नुकसान करता येईल ह्याचा अंदाज आपल्याला हळू-हळू का होईना जागतिक घडामोडी बघता नक्कीच लावता येऊ शकेल.
(ह्या संदर्भातील सविस्तर माहिती इंटरनेटवर उपलब्ध आहे.)
क्वाड आर्थिक व सुरक्षाविषयक संघटना म्हणून स्थापन करण्यात आलेली आहे. मात्र भेदरलेल्या चीनला हे कारस्थान वाटतंय. खरंच आहे म्हणा! चीनची खेळी सर्वच जग पूर्णपणे ओळखून आहे.
'साऊथ चायना सी' चीनला संपूर्णपणे गिळंकृत करायचा आहे. आणि त्यासाठीची हालचाल फार आधीपासूनच आखली गेलेली आहे. हाँगकाँगची झालेली वाताहत स्पष्टच दिसून येत आहे. त्यातच तैवानचा ताबा जर चीनला मिळाला, तर चीन अमेरिकेलाच काय पूर्ण जगाला किती धोकादायक ठरू शकेल ही वास्तविकता आता सर्वांच्याच लक्षात येतेय.
सध्या सुरु असलेले पॅलेस्टाईन आणि इस्राईल युद्ध भयंकर आहे. दोन्हीकडे धगधगती आग सुरु असताना चीनने पुन्हा आपला हात साफ करत तेल ओतायचं काम केल आहे. चीनच्या सवयीचे नवल नाही, पण ह्या युद्धाने चीनला असे काय फरक पडणार असा जर प्रश्न आपल्याला पडला? तर आपण प्रत्यक्षातल्या वास्तविकतेपासून किती दूर आहोत ह्याची त्याचक्षणी खात्री पटेल.
ह्याचे कारण स्पष्ट आहे. चीन आर्थिक आणि आण्विकदृष्ट्या अत्यंत प्रगत आहे, हे तो वारंवार सिद्ध करतोच आहे. त्यातून त्याची जगातील सर्वात मोठी महासत्ता बनण्याची आकांशा, जिद्द, आणि ध्येय हे अगदीच स्पष्ट आहे. चीनने धूर्तपणे नेपाळला आपल्या बाजूने केले आहे, त्याचसह श्रीलंका, बांगलादेश, म्यानमार, भूतान असे छोटे देश सुद्धा चीनने आपल्या बाजूने केव्हाच वळवले आहेत. पाकिस्तानविषयी काही सांगायलाच नको. मानसपुत्र असल्यासारखे चीन-पाकिस्तानचे एकमेकांशी घनिष्ठ संबंध आहे.
खनिजसाठ्यांनी समृद्ध असणाऱ्या इराणला आर्थिक आणि लष्करी दृष्ट्या वर आणण्यात पाकिस्तान आणि चीनचाच हात आहे. चीनचा नकाशा नीट निरखून पहिला तर त्याचा आजूबाजूला आणि एकमेकांशी असलेले संलग्नित छोटे मोठे जोडून असलेले देश पाहता आपल्याला त्याचा अक्राळ विक्राळ जबड्याचे स्वरूप दिसते.
चीनचे सुरु असलेले कारनामे जगासमोर कितीही पांघरण्याचा प्रयत्न केलेला असला तरी उघड आहे. कम्युनिस्ट असलेल्या चीनचे उत्तर कोरियाला आपल्या मुठीत घेऊन त्याचे लक्ष्य दक्षिण कोरियावर किती आसुसलेले आहे, हे सध्या सुरु असलेल्या साऊथ चायना सी प्रदेशातील हालचालींवरून स्पष्ट आहे. हाच दक्षिण कोरिया चीनला जादूचा दिव्यासारखा भासतोय. नेमकं हेच ओळखून अमेरिका, भारतासह इतर देशांनी सर्व दृष्टींनी सहसंबंध मजबूत करण्याचे धोरण आखले आहे. त्यातलेच स्पष्ट असलेले धोरण म्हणजे 'क्वाड कमिटी'.
सगळ्या गोष्टींचा संदर्भ लावण्यासाठी आंतरराष्ट्रीय घडामोडी विश्लेषणासहित देणाऱ्या 'बिगर राजकीय दैनिक - प्रत्यक्ष' ह्यांचे आंतरराष्ट्रीय बातम्या म्हणजे डोळ्यात अंजन घालणारे आहे. आणि त्याचमुळे आम्हा वाचकांना अतिशय गुंतागुंत वाटणाऱ्या ह्या घडामोडी लक्षात यायला सहज सोपे जाते. कारण... Third World War has been Started...
- अनुप्रिया सावंत.
