फाईल - प्रायमरी नेम आणि एक्सटेंशन

     मागच्या सदरात फाईल विषयी आपण काही गोष्टी जाणून घेतल्या आहेत. ह्या फाईलला नाव देताना त्यांना ज्या दोन भागात विभागले जाते त्या विषयी आपण आज पाहणार आहोत.

फाईल नेमचे दोन भाग असतात.

1) प्रायमरी नेम

2) एक्सटेंशन

1) प्रायमरी नेम :

     प्रायमरी नेम हा प्रत्येक फाईलच्या सुरुवातीचा भाग असतो. आणि हे प्रायमरी नेम जी व्यक्ती ती फाईल बनवते ती व्यक्ती देते. आपल्या फाईलला नाव देताना फाईलमधील माहितीला अनुसरून द्यावे जेणेकरून ती फाईल आपण सहजरित्या शोधू शकतो.

     फाईल नेममधील प्रायमरी नेम देताना अक्षरे, अंक, चिन्ह यांचा वापर करता येतो यांनाच कॅरॅक्टर असे म्हणतात. परंतु काही चिन्हांचा अपवाद वगळता (ही चिन्हे /,\, *,?, <, > विशिष्ट अर्थ असणारी आहेत आणि त्यांचा वापर कॉम्पुटर प्रोग्रामिंग लँग्वेज मध्ये केला जातो.) कीबोर्ड वडील इतर सर्व चिन्हांचा वापर फाईलच्या नावासाठी करता येतो.

    डॉस ऑपरेटिंग सिस्टिम मधील नेमिंग कॅरॅक्टर संख्येला मात्र येते मर्याद असते. त्यात फक्त 8 कॅरॅक्टर वापरले जातात, तर आपल्या विंडोज ऑपरेटिंग सिस्टिम मध्ये प्रायमरी नेम 255 कॅरेक्टर आपण वापरू शकतो.

2) एक्सटेंशन

     आपण पाहतो ज्यावेळी आपण संगणकावर फाईल ओपन करतो त्यापुढे . (ह्या डॉटला परिअड असे म्हणतात)करून त्या त्या फाईलच्या एक्सटेंशन विषयी लिहिलेले असते. उदाहरणार्थ आपण मागे फाईल बनवताना पाहिले .txt

हे .txt ती फाईल नोटेपॅड मधील फाईल असल्याचे स्पष्ट करते.

     एक्सटेंशन हा फाईल नेमचे दुसरा भाग असतो. फाईल नेम आणि एक्सटेंशन ह्यांच्या मध्ये जो डॉट म्हणजेच पूर्णविराम असलेला आपल्याला दिसतो त्याला पिरिअड असे म्हणतात. हा एक्सटेंशनचाच भाग असतो. पिरिअड नंतर सामान्यतः 3 अक्षरांनी हे एक्सटेंशन दर्शविले जाते. हीच महत्वाची अक्षरे आपल्याला फाईल कोणत्या अप्लिकेशन प्रोग्रॅमची आहे हे सूचित करते. 

नोट: विंडोज ऑपरेटिंग सिस्टिम मध्ये एक्सटेंशन आपोआप(by default) दिले जाते.

आपण खाली काही उदाहरणे पाहू:

अप्लिकेशन प्रोग्रॅम          फाईलचा प्रकार            एक्सटेंशन

1) मायक्रोसॉफ्ट वर्ड        वर्ड डॉक्युमेंट                 .doc

2) MS पॉवरपॉइंट          पॉवरपॉईंट प्रेझेन्टेशन      .ppt

3) MS एक्सेल                एक्सेल वर्कशीट              .xls

4) MS पेंट                     बिटमॅप इमेज                 .bmp

5) नोटपॅड                      टेक्स्ट                            .txt

6) इंटरनेट एक्सप्लोरर    वेबपेज                          .html

     प्रायमरी फाईल आणि त्याच्यासह असलेले एक्सटेंशन ह्याविषयी सविस्तर माहिती आपण पहिली.  सर्व फाईलस एकत्र कशा प्रकरे संग्रहित केला जातो त्या फोल्डर विषयी आपण जाणून घेणार आहोत पुढच्या सदरात.

                                                                                      अनुप्रिया सावंत.

          मागील लेख                                                                                     पुढे पहा